نقش موزه های میراث روستایی در توسعه فرهنگی روستایی (مطالعه موردی: موزه میراث روستایی گیلان)
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای
مسعود مهدوی
1
(استاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه جغرافیا، تهران، ایران)
مینا ترابی
2
(دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران)
کلید واژه: گیلان, موزه فضای باز, موزه میراث روستایی گیلان, سراوان,
چکیده مقاله :
گردشگری روستایی، پدیده های جدیدی را در قرن بیستم به محیط روستا معرفی می کند. از آن جمله می توان به احداث موزه های میراث روستایی اشاره کرد. همان گونه که می دانیم شرایط آب و هوایی و به طبع آن قومی و نژادی درکشور ما ازتنوع بسیار بالایی برخوردار است. از این رو خیلی دور از ذهن نیست، اگر نسل امروز ما اطلاعات کمی درمورد پیشینه فرهنگی - اجتماعی، قومی، قبیله ای، معماری، شهرسازی، نحوه زندگی پدران و نیاکان خود، داشته باشند. در نتیجه برای بهبود این وضعیت یکی از راهکارهایی که می تواند نه تنها برای معرفی سابقه تاریخی و جغرافیایی ایران به نسـل امروز که معرفـی آن به گردشگران خارجی و به صورت کلی تر جامعه جهانی مؤثرباشـد، احداث موزه های میراث روسـتایی است که به بهترین نحو می تواند معرف شخصیت فرهنگی کشور باشد. موزه میراث روستایی گیلان یک طرح ملی و نیز یک الگو در برپایی موزه های فضای باز در ایران است. اینموزه هامی توانندتلفیقیازجاذبه های معماریکهنروستایی،اشیاءو آثار هنری،غذاهایمحلی،نمایش،بازیوموسیقیمحلیروستاییباشندکه نقشبسیارمهمیدرایجاد تغییرنگرشنسبتبه فرهنگروستاییدرمیانبازدیدکنندگانروستاییوشهری ایجادمی نماید. تحقیقحاضر در پیکشفنقشواثرات این موزه ها بر روی شاخص های اجتماعی - فرهنگیاست. روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی - تحلیلی است، اطلاعات و داده های بدست آمده از طریق نرم افزارSPSSطبقه بندی و با استفاده از آزمون ناپارامتری پیرسون - کای اسکوئر معنی داری شاخص های اجتماعی - فرهنگی تعیین شد و تحلیل های مورد نظر صورت گرفت. بررسی های صورت گرفته از طریق مطالعات میدانی و ارائه پرسش نامه نشان می دهد که احداث موزه های فضای باز مانند موزه میراث روستایی گیلان در نواحی مختلف می تواند از لحاظ فرهنگی - اجتماعی مفید واقع شود.
Rural tourism introduces new phenomena like establishment of rural heritage museums to village environment. As we know climate conditions and ethnic and racial diversities are high in our country. So, it is not surprising if our new generation has little information about socio-cultural, ethnic, tribal, architectural, city making background, and forefather’s style of living. As a result, to improve the condition, one of the ways is to introduce geographical and historical background to today’s generation to effectively introduce it to foreign tourists, consequently. The establishment of rural heritage museums can effectively indicate the cultural personality. Guilans’ rural heritage museum is a national plan and a pattern in setting up open-space museums. These museums’ can be an amalgamation of old rural and old structure, artistic works and objects, local food, play, game, and music that play an important role in changing the view toward rural culture among rural and urban visitors. The present study aims at exploring the role and effects of these museums on socio-cultural indicators. The method used is descriptive-analytic. The data reached have been classified by SPSS and through non-parametric test of Pearson, a meaningful “q” square was determined for socio-cultural indicators and related analyses. The survey done through field studies and questionnaires reveal that establishment of open-space museum like Guilan’s rural heritage museum is useful in different regains.
1. ابراهیم اصلاح عربانی، 1380، کتاب گیلان، انتشارات گروه پژوهشگران ایران.
2. حبیبیزاد، زهرا، 1389، اکوموزه، انسان و بوم، انتشارات ایرانشناسی.
3. رضوانی، محمد رضا، 1387، توسعه گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، انتشارات دانشگاه تهران.
4. غلامی کوهی، سارا، 1388، گزارش بازدید نوروزی موزهی میراث روستایی گیلان، کندوج، موزه میراث روستایی گیلان.
5. قادری، زاهد، 1383، اصول برنامهریزی توسعه پایدار گردشگری روستایی، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور.
6. قربانی ریک، رضا، غلامی کوهی، سارا و نوری، طیبه، 1387، گزارش دومین جشنواره نوروزی موزه میراث روستایی گیلان، کندوج، موزه میراث روستایی گیلان، شماره ششم، ص 72.
7. معاونت برنامهریزی استانداری گیلان، 1386، سالنامه آماری استان گیلان 1385.
8. مطیعی لنگرودی، سید حسن، ایمانی، بهرام و نصرتی، فردین، 1389، ارزیابی دیدگاه گردشگران موزه میراث روستایی در توسعه روستایی(مطالعه موردی: موزه میراث روستایی گیلان)، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، سال دوم، شماره چهارم.
9. موزه میراث روستایی گیلان، 1389، برشور تبلیغاتی معرفی جاذبههای موزه میراث روستایی گیلان، دانشگاه تهران، پژوهشکده تحقیقات کاربردی فرهنگ ایرانی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.
10. سایت موزه ی میراث روستایی گیلان
11. Soteriades, M., 2002, Tourism and Environment in rural areas, available on www.fund.acbel prelude.
_||_